Dit is er nodig om de werkdruk voor leerkrachten echt te verlagen

Er moet me iets van het hart…

Toen ik gistermorgen het ontbijtnieuws op RTL4 bekeek, zag ik dit nieuwsitem over het extra geld voor de werkdrukverlaging in het onderwijs voorbij komen. Het lijkt op het eerste gezicht natuurlijk prachtig, maar als ik even goed tussen de regels doorlees, word ik niet heel erg blij.

Volgens het artikel zijn er ruim 7000 scholen voor basis- en speciaal onderwijs. Van dat aantal kunnen maar 614 scholen 1 fulltime leerkracht aannemen.

 

Dat is nog minder dan 10% van de scholen!

 

En de andere scholen dan?

 

 

 

Juichen we niet te vroeg?

 

Het extra geld voor werkdrukverlaging wordt gekoppeld aan het leerlingenaantal van de school. Per leerling krijgt de school een bedrag van € 155,55.

Een fulltime leerkracht kost een school gemiddeld €63.000. Uit het artikel blijkt dat minder dan 10% van de scholen voldoende leerlingen heeft en dus voldoende geld ontvangt om een extra fulltime leerkracht te kunnen aanstellen.

En meer dan 90% van de scholen kan dit dus niet. Zij zullen dus naar andere oplossingen moeten zoeken.

 

 

Waarom is het leerlingenaantal het enige criterium bij de verdeling van het geld voor de verlaging van de werkdruk?

 

Ik ben zelf bijna 5 jaar directeur geweest van een kleinere basisschool van gemiddeld 90 leerlingen. Op basis van dit leerlingenaantal kreeg ik 2,5 dag voor takenrealisatie, wat in de praktijk vrij krap was.

Ik had namelijk net zoveel taken als mijn collega-directeuren van grote scholen. Ik had alleen minder teamleden om te begeleiden/gesprekken mee te voeren. Hierdoor ervoer ik enorm veel druk om alle taken binnen die krappe tijd gedaan te krijgen.

Voor leerkrachten van kleinere scholen is dit niet anders. Ik durf zelfs wel te stellen dat zij het misschien nog wel drukker hebben dan leerkrachten van grotere scholen.

 

Op kleinere scholen hebben leerkrachten over het algemeen vaker te maken met combinatiegroepen en zijn daardoor dus meer tijd kwijt aan voorbereiding. Zij moeten namelijk voor twee, soms wel drie groepen voorbereiden.

De overige taken, zoals het organiseren van een kerstfeest, Sinterklaas, sportdag, etc. moeten zij net zo goed doen, alleen kunnen zij deze taken maar over minder mensen verdelen.

En vaak blijkt dat er meer taakuren nodig zijn om alles in een schooljaar te organiseren, dan dat er te vergeven zijn. Je kan toch niet tegen je leerlingen en hun ouders zeggen: ‘Dit jaar organiseren we geen kerstfeest, want de uren zijn op.’ Dit druist tegen het gevoel van leerkrachten in. En dus worden de uren, vaak onbetaald, toch gemaakt.

Juist een kleine school zou erg gebaat zijn bij extra handen om zo de taakdruk te kunnen verlagen en daarom ben ik ook van mening dat er naar meerdere factoren gekeken zou moeten worden om het geld voor werkdrukverlaging op de juiste manier over de verschillende scholen te kunnen verdelen.

 

 

Werkdrukverlaging in het onderwijs vraagt meer dan alleen extra handen

Zoals ik al vaker heb geschreven, zie ik nog te vaak dat het begrip werkdruk gebruikt wordt, terwijl er eigenlijk taakdruk wordt bedoeld. Met het begrip taakdruk hebben we het over het aantal taken dat op jouw bordje ligt.

En door allerlei ontwikkelingen van de afgelopen jaren, waaronder ‘Passend onderwijs’, is de hoeveelheid taken die op jouw bordje ligt alleen maar toegenomen, terwijl de beschikbare tijd gelijk of misschien wel minder is geworden.

Er is in dat geval dus sprake van een hoge taakdruk. Je hebt teveel taken op je bordje en te weinig tijd om alle taken op een goede manier te kunnen uitvoeren. Taakdruk is dan ook een objectief begrip. Het aantal taken dat je moet uitvoeren en de tijd die je daarvoor beschikbaar hebt, is meetbaar.

Om de taakdruk van leerkrachten te verlichten, is het fijn om extra handen binnen je klas en/of school te hebben.

 

En hoe zit het dan met het verlagen van de werkdruk?

 

Werkdruk is een subjectief begrip. Het gaat er veel meer over hoe jij omgaat met zaken die jou druk en stress bezorgen in je werk als leerkracht. Je kunt hierbij denken aan: teveel taken op je bordje, veeleisende ouders, een pittige klas, een overvolle jaarplanning, etc.

Maar ook zaken als perfectionisme, moeilijk kunnen loslaten, niet goed je grenzen aan kunnen geven, dragen bij aan een hoge werkdruk. Iedereen gaat op een andere manier met deze zaken om en dat maakt dan ook dat de beleving van werkdruk een subjectief begrip is.

 

 

Wat ik denk dat nodig is om de werkdruk voor leerkrachten echt te verlagen

 

Als je de werkdruk in het onderwijs wilt verlagen, is het nodig om een meersporenbeleid uit te zetten en ik zal hieronder uitleggen waar dat volgens mij uit zou moeten bestaan:

 

• Verlichting van de taakdruk
  Extra handen binnen de klas en/of school zijn nodig om de taakdruk te kunnen verlichten. Hoe fijn zijn zou het zijn dat jij je als leerkracht weer meer op het primaire proces binnen je klas zou kunnen richten en dat school organisatorische taken als het organiseren van een kerstfeest e.d. door een ander op zich genomen kan worden.

  Daarnaast is het ook goed om de taken zelf en de uitvoering ervan eens kritisch te bekijken. Mijn ervaring is dat scholen en leerkrachten best kritischer mogen zijn naar alle taken die er al op hun bordje liggen en de nieuwe taken die daar voortdurend bijkomen. Ook valt er vaak nog veel tijd te winnen door de taken efficiënter uit te voeren. Meer leren over time-management kan hierin een goede bijdrage zijn.
  

   

• Het interne proces binnen een school tegen het licht houden.
  Mijn ervaring is dat er vaak nog veel tijd te winnen valt wanneer het interne proces, denk aan taakbeleid, communicatie, school jaarplanning, etc., eens goed tegen het licht gehouden worden. Met een aantal eenvoudig in te voeren aanpassingen, kan al snel veel tijd worden bespaard.

   

   

• Werken aan persoonlijkheidskenmerken
  Met alleen het aanpakken van de praktische zaken zijn we er nog niet, want ook de persoonlijkheidskenmerken van de leerkracht verdienen aandacht.Je kunt nog zoveel praktische zaken aanpassen, maar als er geen aandacht is voor persoonlijkheidskenmerken zoals: perfectionisme, geen grenzen kunnen aangeven, moeilijk kunnen loslaten, etc. zal de leerkracht nog steeds teveel hooi op z’n vork nemen en daardoor teveel werkdruk ervaren.

   

   

• Goede begeleiding bij re-integratie van reeds uitgevallen leerkrachten door een burn-out
  Nagenoeg elk team heeft of krijgt te maken met uitgevallen collega’s door een burn-out. Dit is zowel voor de persoon zelf, als ook voor het team erg vervelend.

  Helaas zie ik nog te vaak gebeuren dat de uitgevallen persoon geen begeleiding krijgt bij het herstel en de re-integratie, terwijl dat juist van wezenlijk belang is voor een succesvolle re-integratie. Een burn-out gaat niet over door rust alleen. Er zal ook iets moeten veranderen in de aanpak van de leerkracht om uitval in de toekomst te kunnen voorkomen.

  Daarnaast is het ook goed om te kijken wat het uitvallen van een collega betekent voor het team. Welke taken blijven nu liggen? Hoe kunnen deze worden opgevangen, zonder de rest van het team te overbelasten? Helaas gebeurt het nu nog vaak dat een duo-collega ineens belast wordt met alle taken en verantwoordelijkheden van een groep, zonder dat daar extra tijd tegenover staat. Niet zelden gaat na een poosje deze collega ook onderuit door overbelasting.

 

 

Wat als jouw school onvoldoende geld krijgt om extra handen in te huren?

 

Als Werkdrukspecialist onderwijs werk ik met teams in een teamtraject om de werkdruk te verlagen. Ik denk mee, houd een kritische spiegel voor en deel mijn expertise op het gebied van het verlichten van de taak- en werkdruk.

Een teamtraject is bij mij altijd maatwerk. In een eerste gratis en vrijblijvend gesprek verken ik met de directeur of een daarvoor aangewezen teamlid altijd de huidige situatie en maak ik een inschatting wat nodig voor het betreffende team om de werkdruk aan te pakken en wat ik daarin zou kunnen betekenen.

Ben je benieuwd wat ik voor jouw team kan betekenen? Vraag dan gerust een gratis en vrijblijvend gesprek met me aan.

 

 

Voelt de stap voor een teamtraject nu nog te groot?

 

Misschien ken je me nog niet zo goed en voelt een oriëntatiegesprek voor een teamtraject nu nog wel wat te groot. Dat snap ik heel goed. Om laagdrempelig kennis met mij en mijn expertise te maken, heb ik de online workshop: In 5 stappen naar minder stress voor de klas gemaakt.

 In deze workshop deel ik 5 hele belangrijke stappen naar minder stress voor de klas. Stappen die ik zelf dagelijks toepas en graag met andere leerkrachten deel. Deze workshop is heel waardevol, maar heeft uiteraard niet hetzelfde effect als een op maat gesneden teamtraject.

Wil je deze online workshop als team willen volgen? Dat kan. Neem dan even contact met me op voor een aantrekkelijke groepskorting.